هرچیزی که باید درباره ایمپلنت دندان بدانید (مهم ترین نکات)

از دهه 1980، ایمپلنت های دندانی به عنوان روش ترجیحی جایگزینی دندان از دست رفته استفاده می شوند. هر ساله تعداد زیادی از افراد به جای دندان مصنوعی سنتی و یا بریج ها، با کمک ایمپلنت دندان، جای خالی دندان از دست رفته خود را پر می کنند. در این مقاله هرچیزی که باید درباره ایمپلنت ها بدانید را به زبانی ساده توضیح داده ایم.

ایمپلنت دندان چیست؟

ایمپلنت دندان یک نوع پروتز ثابت است که جایگزین دندان یا دندان های از دست رفته می شود. این پروتز در واقع پیچی است که در داخل استخوان فک به شکل جراحی کاشته می شود. پیچ نامبرده معمولا از جنس تیتانیوم است که بدن نسبت به آن واکنش آلرژیک ایجاد نمی کند و بنابراین کاملا زیست سازگار است. ایمپلنت در واقع در نقش ریشه دندان از دست رفته عمل می کند و قدرت، ثبات و عملکرد مناسب دندان جدید را فراهم می کند.

ایمپلنت از چه بخش هایی تشکیل شده است؟

به طور کلی هر ایمپلنت می تواند از 3 بخش اصلی تشکیل شود. مهم ترین و اصلی ترین بخش آن ، فیکسچر نام دارد که در واقع همان پایه است و در داخل استخوان فک کاشته می شود. بخش دوم اباتمنت است که در واقع روی فیکسچر سوار می شود. این قطعه رابط بین فیکسچر و پروتز است. در نهایت قطعه آخر هم پروتز است که بر روی اباتمنت قرار می گیرد و در واقع جایگزینی برای تاج دندان از دست رفته است. پروتز می توانند روکش، بریج و یا دندان مصنوعی ثابت باشد اما همانطور که در ادامه می خوانید، رایج ترین پروتز ایمپلنت در واقع روکش دندان است.

مزایای ایمپلنت دندان چیست؟

وقتی صحبت از مزایای ایمپلنت دندان به میان می آید بیشتر تلاش می کنیم تا خوبی ها یا برتری های ایمپلنت را نسبت به سایر روش های جایگزینی دندان از دست رفته مورد بررسی قرار دهیم. بعد از اینکه تمام روش های جایگزینی دندان از دست رفته شامل دندان مصنوعی سنتی یا بریج یا پل دندان روی میز می گذاریم، متوجه می شویم که ایمپلنت ها مزایای زیر را دارند:

+ توانایی جویدن غذا را بهبود داده و تقویت می کنند

دندان مصنوعی سنتی، متحرک است. یعنی حین جویدن غذا ممکن است بلغزد یا کمی جابجا شود. بریج به آن صورت شمار را اذیت نمی کند ولی باز هم به خوبی ایمپلنت دندان نیست. در واقع شما می توانید غذا را با ایمپلنت ها بهتر بجوید زیرا فیکسچر کاملا ثابت بوده و در استخوان فک قرار دارد و روکش نیز بر روی آن بسیار محکم چسبانده شده است. بنابراین شما غذا را می جوید و خیالتان راحت است که جویدن غذا باعث آسیب به ایمپلنت نمی شود بنابراین از خوردن غذاهای مورد علاقه خود محروم نخواهید شد.

+ به بهبود گفتار کمک می کنند

کسانی که تجربه استفاده از دندان مصنوعی سنتی (یا گاها بریج) را دارند می دانند که حرکت ناشی از پروتز در دهان (حتی اگر کم باشد) می تواند باعث شنیده شدن نویز یا آواهای غیرعمدی در حین صحبت کردن شود. اما ایمپلنت دندان روشی است که هیچ تاثیر منفی بر صحبت کردن ندارد و برعکس باعث می شود شما مانند قبل صحبت کنید و به ادای حروف و کلمات بپردازید.

+ راحت تر هستند

بعد از کشیده شدن دندان ها، استخوان تحلیل رفته و لثه ها هم تغییر شکل می دهند. افرادی که دندان مصنوعی دارند متوجه می شوند که دندان مصنوعی به مرور زمان شل و لق شده و برای شخص چالش هایی ایجاد می کند. مثلا معمولا دندان های مصنوعی باید بعد از هر 5 تا 8 سال تعویض شوند و این یعنی صرف هزینه مجدد. ولی ایمپلنت دندان یکبار کاشته می شود و به تقویت استخوان فک هم کمک خواهد کرد. شما می توانید تا پایان عمر خود آن را داشته باشید و به بهترین شکل ممکن از آن بهره ببرید.

+ به میزان بیشتری سلامت دهان و دندان را بهبود می دهند

پروتزهایی که حرکت می کنند و در دهان شما می لغزند می توانند لثه های شما را زخم کرده یا باعث عفونت آن ها شوند. باکتری ها و قارچ‌ها می‌توانند در هر شکاف دندان مصنوعی زندگی کنند، که همین مساله خطر ابتلا به عفونت های دهانی را افزایش می‌دهد. اما ایمپلنت ها اینطور نیستند.

ایمپلنت‌های دندانی درست مانند دندان طبیعی خودتان هستند بنابراین می توانید آن ها را مسواک بزنید، و فضای بینشان با دندان های مجاور را نخ دندان بکشید بنابراین مجالی برای باکتری ها و میکروب ها باقی نمی ماند تا ایجاد عفونت و بوی بد دهان کنند.

+ ظاهر بهتر و طبیعی تری دارند

البته خود ایمپلنت دندانی شما قابل مشاهده نیست زیرا در زیر لثه و داخل استخوان فک کاشته شده است. با این حال روکش یا پروتزی که روی ایمپلنت نصب می شود کاملا همرنگ با دندان های طبیعی خودتان است و با آن ها مطابقت دارد و طوری به نظر می رسد که انگار نه انگار دندانتان از دست رفته و آن را جایگزین کرده اید. اما روش های دیگر اینگونه نیستند و افراد اغلب به راحتی متوجه می شوند که شما دندان خود را از دست داده و با روش هایی، آن را جایگزین کرده اید.

+ بیشتر از سایر روش های دیگر دوام دارند

به طور کلی ایمپلنت دندان درصد موفقیت بالایی دارد. همین امر باعث شده تا نتایج آن نیز ماندگارتر بوده و بیشتر از سایر روش های جایگزین کردن دندان های از دست رفته، دوام داشته باشد. اگر واقعا کاندید خوبی برای این عمل باشید و سطح بهداشت دهان و دندانتان قابل قبول باشد، می توانید حتی تا آخر عمر، ایمپلنت های خود را حفظ کنید. این در حالیست که دندان های مصنوعی و بریج ها اغلب نیاز به تعویض یا تعمیر دوره ای دارند.

معایب این روش درمانی چیست؟

اگر واقعا کاندید مناسبی برای این عمل باشید متوجه نکته منفی به ویژه عوارض خاصی نخواهید شد. اما به هر حال موارد زیر ممکن است برخی از معایب ایمپلنت های دندانی باشند:

• گرانقیمت هستند
• برای کاشت نیاز به عمل جراحی دارند
• اگر به درستی از آن ها مراقبت نشود امکان شل شدن، عفونت و یا شکسته شدنشان وجود دارد (ولی نادر است)
• مراحل کاشت آن ها طولانی است (اغلب بین 3 تا 6 ماه متغیر است)
• برای هر شخصی مناسب نیستند
• کمتر تحت پوشش بیمه قرار می گیرند

شرایط ایده آل دریافت ایمپلنت دندان چیست؟

+ داشتن تراکم استخوانی کافی

وقتی یک دندان از دست می‌رود، استخوان اطرافش شروع به تحلیل رفتن می کند. این مساله به مرور زمان رخ می دهد و ممکن است ماه ها یا حتی سال ها ادامه داشته باشد. چرا این مساله تحلیل استخوان اطراف دندان را مطرح می کنیم؟؟

قضیه از این قرار است: ایمپلنت برای اینکه با موفقیت کاشته شده و دوام بیاورد نیاز به تراکم کافی استخوان دارد. چون همانطور که می دانید فیکسچر باید به استخوان فک، جوش بخورد. برای جوش خوردن موفقیت آمیز فیکسچر نیز، حتما و حتما باید به اندازه کافی توده استخوانی وجود داشته باشد تا فیکسچر را کاملا احاطه کند.

حالا نکته اینجاست که هرچه فاصله زمانی بین کشیده شدن دندان تا تصمیم شما برای جایگزینی دندان از دست رفته با ایمپلنت دندان بیشتر باشد، احتمالاً میزان تحلیل استخوان نیز بیشتر است و بنابراین عمل کاشت با چالش هایی روبرو می شود. اما نگران نباشید، حتی اگر توده استخوانی کافی وجود نداشته باشد شما می توانید با عمل پیوند استخوان این مساله را برطرف کنید.

کیفیت و تراکم استخوان اطراف ایمپلنت چطور ارزیابی می شود؟

برای تعیین این موضوع از یک اسکنر CBCT استفاده می شود. این فناوری مدرن به ما یک نمای سه بعدی از دهان و استخوان فک را می دهد تا بتوانیم کمیت و کیفیت استخوان فک در ناحیه کاشت را ارزیابی کنیم.

اگر به تازگی دندان خود را کشیده اید یا یکی دو سال از کشیده شدنش می گذرد، احتمالا تراکم استخوانی قابل قبولی دارید و شاید بدون پیوند استخوان هم بتوانید اقدام به کاشت ایمپلنت دندان کنید. از سوی دیگر اگر چندین و چند سال از کشیده شدن دندانتان می گذرد، در گرافی های به عمل آمده مشخص می شود که کمیت استخوان کافی نیست و باید آن را تقویت کرد. در واقع با عمل پیوند، بازسازی استخوان و بافت تحریک می شود.

+ سن و سال

یکی دیگر از شرایط کاشت ایمپلنت دندان، داشتن شرایط سنی مناسب است. در سنین پایین معمولا فرآیند کاشت انجام نمی شود. زیرا استخوان های فک، کماکان در حال رشد و توسعه هستند و کاشت هر نوع پروتز ثابتی در فک باعث اختلال در فرآیند رشد می شود. شخص باید به سنی رسیده باشد که استخوان های فک و صورتش از رشد ایستاده باشد. این سن معمولا در دختران، سن 16 سالگی و در پسران حدودا 18 سالگی است.

از سوی دیگر افراد خیلی مسن هم کاندید خوبی برای کاشت نیستند. زیرا اغلب کیفیت استخوانی قابل قبولی ندارند و یا تحمل مراحل کاشت را ندارند. به طور کلی افراد بین 16/18 تا 75 سال گزینه های مناسبی برای کاشت ایمپلنت دندان هستند. سن و سال کمتر و بیشتر از این بازه برای انجام این عمل مناسب نیست.

+ برخورداری از سلامت عمومی مناسب

مانند بسیاری از جراحی ها، برای جراحی ایمپلنت دندان، سلامت عمومی و دهان و دندان لازم است. اگر از شرایط خاصی مانند دیابت رنج می برید، سیگاری شدید یا بیماری لثه دارید، ایمپلنت دندان ممکن است قابل دوام نباشد.

کاشت ایمپلنت دندان شامل چه مراحلی می شود؟

جراحی ایمپلنت دندان معمولاً یک روش سرپایی است که در مراحل انجام می‌شود تا به شما امکان بهبودی را بدهد. کل این روش ممکن است ماه ها طول بکشد زیرا قبل از اینکه دندانپزشک بتواند دندان مصنوعی شما را ببندد، استخوان فک شما باید رشد کند و در اطراف ایمپلنت بهبود یابد.

+ ویزیت و ارزیابی اولیه توسط متخصص

اولین گام این است که شما توسط یک متخصص ایمپلنت دندان ویزیت شوید. البته بدانید که ما واقعا تخصص خاصی به نام ایمپلنت نداریم بلکه پزشکان متخصصی داریم که به عنوان یکی از خدماتشان، صرفا ایمپلنت هم کار می کنند. متخصص لثه، متخصص پروتزهای دندانی، جراح دهان و دندان و دندانپزشکان عمومی باتجربه می توانند اینکار را به خوبی انجام دهند. بنابراین شما باید دندانپزشکی انتخاب کنید که یکی از تخصص های نامبرده را داشته باشند.

در طی یک جلسه ویزیت شما معاینه می شوید و درخواست می شود که از دندان ها و فک عکس یا گرافی تهیه کنید. دندانپزشک بر اساس این داده ها درباره وضعیت شما و نحوه جایگزین کردن دندان های از دست رفته تان با شما صحبت خواهد کرد.

+ انجام درمان های لازم پیش از کاشت

اگر تراکم کافی استخوانی نداشته باشید یا استخوانتان نرم باشد باید پیوند استخوان انجام دهید. همچنین اگر قصد کاشت ایمپلنت در فک بالا را دارید و دیواره سینوس نازک شده باید عمل لیفت سینوس انجاتم دهید. اگر دندانتان خراب شده و می خواهید به جایش ایمپلنت بکارید نیز اولین گام کشیدن آن دندان خراب است.

+ کاشت پایه یا فیکسچر

در این مرحله و پس از بهبودی از مراحل قبل (اگر هر یک از عمل های نامبرده را انجام داده باشید) نوبت به کاشت پایه یا فیکسچر می رسد. جراح، لثه شما را باز می کند تا استخوان زیر آن نمایان شود. سپس سوراخ ریزی به اندازه ای که فیکسچر در آن پیچ شود، ایجاد خواهد شد. پس از کاشته شدن صحیح ایمپلنت، جراح لثه را بخیه می کند تا عمل جوش خوردن فیکسچر به استخوان فک انجام شود.

بیشتر بخوانید: ایمپلنت فوری دندان: راهکاری نوین برای جایگزینی سریع دندان از دست رفته

+ جوش خوردن پایه به استخوان

بعد از کاشت، استخوان فک شما در فیکسچر رشد می کند. این وضعیت ممکن است چندین ماه طول بکشد. بعد از سپری شدن کامل این پروسه، شما آماده دریافت اباتمنت هستید. در برخی افراد ممکن است فرآیند جوش خوردن کوتاه باشد و در برخی دیگر ممکن است طولانی بوده و با چالش هایی همراه باشد. مثلا در افرادی که دیابت دارند این امکان وجود دارد که روند استخوان سازی و بهبود لثه کمی با تاخیر روبرو شود.

+ نصب اباتمنت

قطعه ای که پروتز نهایی شما روی آن قرار می گیرد اباتمنت نامیده می شود. جراح شما ممکن است این قطعه را همزمان با کاشت ایمپلنت قرار دهد تا نیازی به یک جلسه نصب جداگانه نداشته باشید. با این حال، این مساله بستگی به این دارد که کدام دندان یا دندان های شما جایگزین می شود. اگر برای جایگزینی دندان های خلفی ایمپلنت می کنید ممکن است اباتمنت بعد از کاشت فیکسچر متصل شود اما اگر بخواهید به جای دندان های جلو ایمپلنت بکارید بهتر است صبر کنید تا فرآیند جوش استخوان به اتمام برسد و بعد اباتمنت را نصب کنید. اینکار با برش لثه همراه است و بنابراین به مدت 2 هفته زمان نیاز است تا لثه بهبود پیدا کند.

+ نصب پروتز (معمولا روکش)

در نهایت نوبت به نصب پروتز شما می رسد. پروتز معمولا برای تک ایمپلنت، روکش است و برای چند دندان از دست رفته می تواند شامل بریج یا حتی اوردنچر (دندان مصنوعی ثابت) باشد. ولی اصلی ترین گزینه معمولا روکش دندان است.

پاسخ به سوالات رایج