6 پروتز دندان ثابت و متحرک که باید آن ها را بشناسید

پروتز دندانی ساختاری شبیه به دندان طبیعی است. این پروتزها جایگزین دندان‌ های از دست رفته یا آسیب‌ دیده می‌ شوند و به بهبود عملکرد و ظاهر دندان‌ها کمک می‌ کنند. دندان‌پزشکان انواع مختلف پروتزها را با توجه به نیاز بیماران و شرایط دهان و دندان آن‌ ها طراحی و می‌ سازند. در این مقاله، رایج‌ ترین پروتز هایی که ممکن است به آن‌ ها نیاز داشته باشید را بررسی می‌ کنیم.

آشنایی با انواع مختلف پروتز دندان

به طور کلی تعداد زیادی از این پروتزها وجود دارد که برای آشنایی بهتر معمولا آن ها را در دو دسته ثابت و متحرک قرار می دهند. ما در این این مقاله سعی کرده ایم هر دو نوع ثابت و متحرک را مورد بررسی قرار دهیم. بیایید با انواع ثابت شروع کنیم:

پروتزهای ثابت

زمانی که پروتز به دندان های دیگر متصل شود و اتصال آن تقریبا دائمی باشد، گفته می شود پروتز متحرم است. رایج ترین پروتزهای قرار گرفته در این دسته عبارتند از:

+ روکش دندان  (Crown)

به طور کلی روکش ها معمولاً برای دندان هایی که به شدت پوسیده یا شکسته اند و یا به تازگی عصب کشی شده اند، استفاده می شوند و می توانند عمر دندان را به طور قابل توجهی افزایش دهند.

دندانپزشکان آن را روی دندان آسیب‌ دیده یا ضعیف قرار می‌ دهند تا شکل، اندازه و استحکام آن را بازسازی کنند. روکش‌ ها معمولاً از موادی مانند سرامیک، پورسلین متصل به فلز، طلا یا رزین کامپوزیت ساخته می‌ شوند. دندانپزشک بر اساس نیاز بیمار و محل دندان، نوع روکش را انتخاب می‌کند. روکش دندان ظاهر دندان را بهبود می‌بخشد و از ساختار باقیمانده دندان محافظت می‌کند.

در فرآیند درمان روکش، دندانپزشک ابتدا دندان آسیب دیده را آماده می کند که شامل تراشیدن مقداری از سطح دندان برای جا دادن تاج است. سپس قالبی از دندان گرفته می شود تا روکش متناسب با دندان بیمار ساخته شود. در جلسه بعد، روکش نهایی بر روی دندان نصب می شود و با استفاده از چسب های مخصوص محکم می شود. تاج های دندانی نه تنها عملکرد جویدن را بهبود می بخشند، بلکه باعث افزایش اعتماد به نفس بیمار نیز می شوند.

+ پل دندان  (Bridge)

پل دندان نیز یک نوع پروتز دندان ثابت است که برای جایگزینی یک یا چند دندان از دست رفته (معمولا در کنار هم) استفاده می شود و از این جهت ثابت است که به دندان های سالم مجاورش متصل می شود. این نوع پروتز شامل دو یا چند روکش دندان است که به دندان های پایه یا ایمپلنت ها متصل می شوند و دندان های مصنوعی را در بین آنها قرار می دهند.

فرآیند نصب این نوع از پروتز دندان شامل آماده سازی دندان های پایه است که به عنوان تکیه گاه برای پل عمل می کنند. دندانپزشک این دندان ها را تراشیده و قالبی از ناحیه مورد نظر تهیه می کند. سپس پل دندانی در آزمایشگاه ساخته می شود و در جلسه بعدی به دندان های پایه متصل می شود. پل های دندانی می توانند به بهبود عملکرد جویدن و صحبت کردن کمک کرده و از تغییر مکان دندان های باقیمانده جلوگیری به عمل می آورند. همچنین با پر کردن فضای خالی، ظاهر لبخند بیمار را نیز بهبود می بخشند.

+ ایمپلنت دندان  (Dental Implant)

ایمپلنت دندان یکی از بهترین روش‌ها برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته است. در این روش، یک پایه تیتانیومی محکم را داخل استخوان فک قرار می‌دهند. این پایه مانند ریشه دندان عمل می‌کند و می‌تواند یک یا چند دندان را جایگزین کند. ایمپلنت دندان یکی از روش‌های بادوام و مطمئن است. بعد از قرار دادن پایه، استخوان فک به آن جوش می‌خورد. این فرایند ممکن است چند ماه طول بکشد، اما باعث می‌شود ایمپلنت محکم و ثابت در جای خود بماند.”

ایمپلنت های دندانی از نظر استحکام و ظاهر بسیار شبیه به دندان های طبیعی هستند و می توانند به طور مؤثر عملکرد جویدن و صحبت کردن را بازسازی کنند. از دیگر مزایای ایمپلنت ها این است که از تحلیل رفتن استخوان فک جلوگیری می کنند، زیرا فشار جویدن به طور مستقیم به استخوان منتقل می شود. همچنین برخلاف پل های دندانی، ایمپلنت ها نیازی به تراشیدن دندان های مجاور ندارند.

انواع پروتز دندان متحرک

+ دندان مصنوعی کامل  (Complete Denture)

دندان مصنوعی کامل یکی از رایج‌ ترین و پرطرفدار ترین انواع پروتز دندان است. دندانپزشکان این پروتز را برای بیمارانی که تمام دندان‌ های خود را از دست داده‌ اند، تجویز می‌ کنند. این پروتز به طور کامل روی لثه قرار می‌ گیرد و تمام دندان‌ های فک بالا یا پایین را جایگزین می‌ کند.

سازندگان این پروتزها را از مواد اکریلیک یا پورسلین می سازند. این پروتزها به بیماران کمک می‌ کند تا عملکرد جویدن و صحبت کردن خود را بهبود بخشند. لابراتوارهای دندانپزشکی این پروتزها را می‌ سازند و سپس آن‌ ها را به طور دقیق با اندازه و شکل دهان بیمار تطبیق می‌ دهند.

فرایند تهیه دندان مصنوعی کامل شامل قالب‌گیری دقیق از دهان بیمار است. سپس تنظیمات مکرر انجام می‌شود تا تناسب کامل با ساختارهای دهانی ایجاد شود. بیمار ممکن است در ابتدا به زمان نیاز داشته باشد تا به پروتز عادت کند. اما با گذشت زمان، استفاده از آن راحت‌ تر می‌شود. همچنین در صورت لزوم، دندانپزشک آن را تنظیم می‌کند تا بهترین عملکرد و راحتی را فراهم کند.

+ دندان مصنوعی پارشیل یا ناکامل  (Partial Denture)

دندان مصنوعی پارشیل برای بیمارانی که فقط چند دندان خود را از دست داده اند، استفاده می شود. این پروتز دندان به دندان های طبیعی باقی مانده متصل می شود و دندان های از دست رفته را جایگزین می کند. دندان های مصنوعی پارسیل یا تکه ای معمولاً دارای یک پایه فلزی یا پلاستیکی هستند که به دندان های طبیعی متصل می شود و دندان های مصنوعی روی آن قرار می گیرند. این نوع پروتزها به بازسازی ظاهر و عملکرد دندان ها کمک می کنند و از حرکت دندان های باقی مانده جلوگیری می کنند.

نصب این پروتز نیاز به گرفتن قالب های دقیق از دهان بیمار دارد و ممکن است نیاز به تنظیمات مکرر توسط دندانپزشک داشته باشد تا بهترین تناسب و راحتی را فراهم کند. این پروتزها بهبود عملکرد جویدن و صحبت کردن را به همراه دارند و باعث افزایش اعتماد به نفس بیمار می شوند.

+ اوردنچر  (Overdenture)

اوردنچر نوعی پروتز دندان است که هم می تواند ثابت باشد و هم متحرک. این پروتز روی ایمپلنت ها یا دندان های باقی مانده قرار می گیرد. اوردنچرها به دلیل تکیه بر ایمپلنت ها یا دندان های طبیعی، پایداری بیشتری نسبت به دندان های مصنوعی کامل دارند. اوردنچرها می توانند به طور قابل توجهی راحتی و عملکرد جویدن را بهبود بخشند و به بیماران کمک کنند تا بهتر صحبت کنند و بخندند. همچنین این پروتزها می توانند از تحلیل رفتن استخوان فک جلوگیری کنند.

فرایند نصب اوردنچر شامل قرار دادن ایمپلنت ها یا آماده سازی دندان های باقی مانده برای حمایت از پروتز است. پس از آماده سازی، قالبی از دهان بیمار گرفته می شود و پروتز در لابرتوار ساخته می شود. در جلسه بعدی، اوردنچر به طور دقیق تنظیم و نصب می شود. اوردنچرها نیاز به مراقبت و تمیز کردن منظم دارند و ممکن است نیاز به تنظیمات دوره ای توسط دندانپزشک داشته باشند. این پروتزها به بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک می کنند و ظاهر طبیعی تری نسبت به دندان های مصنوعی کامل دارند.

نکته آخر در خصوص انتخاب نوع پروتز دندان متناسب با نیاز شما

انتخاب نوع مناسب پروتز دندان بستگی به شرایط دهان و دندان، نیازهای بیمار و توصیه های دندانپزشک دارد. هر نوع پروتز دندانی مزایا و معایب خاص خود را دارد که باید با دقت مورد بررسی قرار گیرد تا بهترین نتیجه برای بیمار حاصل شود. پروتزهای دندانی می توانند به بهبود عملکرد، زیبایی و کیفیت زندگی بیماران کمک کنند و انتخاب صحیح آنها می تواند تأثیر زیادی بر رضایت و راحتی بیمار داشته باشد.