بیماری لثه چیست؟ (عللل، علائم و روش درمان بیماری های لثه)
بیماری های لثه از جمله مشکلات شایع دهان و دندان هستند که در صورت عدم درمان می توانند به مشکلات جدی تری منجر شوند. این بیماری ها عمدتاً به دلیل عفونت های باکتریایی ناشی از پلاک و جرم دندان ایجاد می شوند و در مراحل ابتدایی معمولاً بدون درد هستند. با این حال، بسیاری از افراد به دلیل عدم آگاهی از علائم اولیه، از این بیماری ها غافل می شوند و در نتیجه، زمانی به دندانپزشک مراجعه می کنند که بیماری به مراحل پیشرفته تری رسیده است.
با پیشرفت بیماری لثه، نه تنها سلامت دهان و دندان تحت تأثیر قرار می گیرد، بلکه می تواند بر سلامت عمومی بدن نیز تأثیر منفی بگذارد. مطالعات نشان داده اند که مشکلات قابل توجه بافت لثه با بیماری های قلبی، دیابت، و حتی مشکلات زایمان زودرس در زنان باردار مرتبط هستند. بنابراین، پیشگیری و درمان به موقع هر نوع مشکل لثه اهمیت ویژه ای دارد.
با انواع بیماری های لثه آشنا شوید
+ التهاب لثه (ژنژیویت)
ژنژیویت یا التهاب لثه اولین مرحله از بیماری لثه است که به دلیل تجمع پلاک بر روی دندان ها و لثه ها به وجود می آید. پلاک یک لایه نازک و چسبنده از باکتری ها است که به طور مداوم بر روی دندان ها تشکیل می شود. اگر پلاک به موقع تمیز نشود، به جرم تبدیل می شود که با مسواک زدن قابل برداشتن نیست. علائم ژنژیویت شامل قرمزی، تورم و خونریزی لثه ها به ویژه هنگام مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان است. در این مرحله، لثه ها هنوز به استخوان زیرین آسیب نمی رسانند و با رعایت بهداشت دهان و دندان می توان این مشکل را درمان کرد.
اگر ژنژیویت به موقع درمان نشود، می تواند به مرحله پیشرفته تری به نام پریودنتیت تبدیل شود. در این مرحله، عفونت به عمق لثه نفوذ می کند و باعث تخریب بافت های پشتیبان دندان ها می شود. پریودنتیت نه تنها باعث تحلیل لثه ها می شود بلکه ممکن است منجر به تشکیل پاکت های عمیق بین دندان ها و لثه ها شود که محل مناسبی برای تجمع باکتری ها و عفونت های بیشتر است. بنابراین، شناسایی و درمان زودهنگام ژنژیویت اهمیت ویژه ای دارد.
+ عفونت لثه یا پریودنتیت
همانطور که اشاره شد پریودنتیت یک بیماری پیشرفته تر لثه است که در آن التهاب به عمق لثه ها نفوذ کرده و باعث تخریب بافت های پشتیبان دندان ها می شود. این بیماری می تواند منجر به لق شدن و در نهایت از دست دادن دندان ها شود. علائم پریودنتیت شامل تحلیل لثه ها، تشکیل پاکت های عمیق بین دندان ها و لثه ها، و بوی بد دهان است. در مراحل پیشرفته تر، ممکن است لثه ها به طور قابل توجهی تحلیل بروند و دندان ها بدون پشتیبانی مناسب لثه ها، لق شوند و حتی بیفتند.
علاوه بر تأثیرات موضعی که این بیماری لثه ایجاد می شکند، پریودنتیت می تواند تأثیرات جدی تری بر سلامت عمومی بدن داشته باشد. ارتباط بین پریودنتیت و بیماری های قلبی، دیابت و مشکلات تنفسی به خوبی مستند شده است. عفونت مزمن لثه ها می تواند منجر به ورود باکتری ها به جریان خون شود و باعث التهاب سیستمیک در بدن شود. بنابراین، مدیریت پریودنتیت نه تنها برای حفظ دندان ها بلکه برای حفظ سلامت کلی بدن نیز اهمیت دارد.
عوامل مؤثر بر بیماری لثه چه هستند؟
عوامل مختلفی می توانند خطر ابتلا به مشکلات پریودنتال را افزایش دهند. این عوامل شامل موارد زیر هستند:
+ بهداشت دهان و دندان نامناسب
عدم مسواک زدن و استفاده نکردن از نخ دندان به طور منظم باعث تجمع پلاک و باکتری ها می شود. پلاک دندانی که به طور مرتب پاک نشود، به جرم دندان تبدیل می شود که منجر به التهاب لثه و ایجاد بیماری لثه می شود. همچنین، عدم مراجعه منظم به دندانپزشک برای تمیز کردن حرفه ای دندان ها می تواند خطر ابتلا به این بیماری ها را افزایش دهد.
+ مصرف دخانیات
سیگار کشیدن و استفاده از سایر محصولات حاوی تنباکو می تواند به شدت به لثه ها آسیب برساند و روند بهبود زخم ها را کند کند. دخانیات باعث کاهش جریان خون به لثه ها می شود و در نتیجه لثه ها کمتر قادر به مقابله با عفونت ها هستند. همچنین، افرادی که سیگار می کشند بیشتر در معرض تجمع پلاک و جرم دندانی قرار دارند.
+ عوامل ژنتیکی
برخی افراد به دلیل عوامل ژنتیکی بیشتر مستعد ابتلا به بیماری لثه هستند. مطالعات نشان داده اند که اگر یکی از والدین یا هر دو والدین فرد دچار بیماری های پریودنتال باشند، احتمال ابتلای فرد به این بیماری ها بیشتر است. این افراد باید با دقت بیشتری به بهداشت دهان و دندان خود توجه کنند و مراجعه منظم به دندانپزشک داشته باشند.
+ بیماری های سیستمیک
بیماری هایی مانند دیابت و مشکلات قلبی می توانند بر سلامت لثه ها تأثیر بگذارند. دیابت کنترل نشده می تواند باعث افزایش سطح قند خون شود که به نوبه خود باعث افزایش خطر عفونت های لثه می شود. همچنین، ارتباط بین بیماری های قلبی و بیماری لثه به خوبی مستند شده است، زیرا عفونت های لثه می توانند به جریان خون وارد شده و باعث التهاب در سایر نقاط بدن شوند.
+ استرس
استرس می تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و بدن را در برابر عفونت های لثه آسیب پذیرتر کند. افرادی که تحت استرس شدید قرار دارند ممکن است به بهداشت دهان و دندان خود کمتر توجه کنند و بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری پریودنتال باشند. همچنین، استرس می تواند به خشکی دهان منجر شود که خود می تواند به تجمع باکتری ها و پلاک های دندانی کمک کند.
پیشگیری و درمان از مشکلات لثه
برای پیشگیری از بیماری لثه، رعایت بهداشت دهان و دندان اهمیت ویژه ای دارد. مسواک زدن دو بار در روز، استفاده از نخ دندان، و مراجعه منظم به دندانپزشک از جمله اقداماتی است که می توانند به حفظ سلامت لثه ها کمک کنند. استفاده از دهان شویه های ضدعفونی کننده نیز می تواند به کاهش تعداد باکتری های دهان کمک کند و خطر ابتلا به بیماری های پریودنتال را کاهش دهد.
در نهایت درمان بیماری لثه بسته به شدت آن متفاوت است. در مراحل ابتدایی، جرمگیری دندان ها توسط دندانپزشک می تواند کافی باشد. در این فرآیند، پلاک و جرم دندانی که به طور معمول با مسواک و نخ دندان قابل برداشتن نیست، حذف می شود. در مراحل پیشرفته تر، ممکن است نیاز به درمان های جراحی باشد. این شامل جراحی های لثه برای برداشتن بافت های عفونی و بازسازی لثه ها می شود. همچنین، در برخی موارد ممکن است نیاز به استفاده از آنتی بیوتیک ها برای کنترل عفونت های لثه باشد.
جمع بندی کنیم؟
بیماری لثه یکی از مشکلات مهم دهان و دندان است که می تواند به مشکلات جدی تری منجر شود. با رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک، می توان از بروز این بیماری ها پیشگیری کرد و در صورت ابتلا، درمان به موقع را انجام داد. توجه به سلامت لثه ها نه تنها برای حفظ دندان ها بلکه برای سلامت عمومی بدن نیز حائز اهمیت است. با افزایش آگاهی عمومی درباره علائم و عوامل مؤثر بر بیماری های پریودنتال، می توان به کاهش شیوع این بیماری ها کمک کرد.
