ورم لثه: از علل و علائم تا روش های درمان + نحوه پیشگیری

ورم لثه یا ژنژیویت؛ یکی از مشکلات رایج مرتبط با لثه است که اگر به موقع درمان نشود  می تواند به مشکلات جدی تری نیز منجر شود. در این مقاله، به بررسی علل، علائم و روش های درمان ژنژویت خواهیم پرداخت.

علل ورم لثه چیست؟

این مساله معمولاً به علت تجمع پلاک باکتریایی روی دندان ها و لثه ها به وجود می آید. پلاک باکتریایی لایه ای نازک و چسبناک است که از باکتری ها، مواد غذایی و سلول های مرده تشکیل شده است. اگر پلاک به درستی و به موقع از روی دندان ها برداشته نشود، می تواند منجر به التهاب و ورم لثه ها شود.

عوامل دیگر که می توانند به بروز این تورم کمک کنند شامل موارد زیر هستند:

• عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
• سیگار کشیدن
• تغذیه نامناسب
• اختلالات هورمونی
• بیماری های مزمن

علائم ورم لثه چه هستند؟

علائم ژنژویت می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و شامل موارد زیر است:

• قرمزی و التهاب لثه ها: لثه ها ممکن است قرمز و متورم شوند.
• خونریزی لثه ها: خونریزی هنگام مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان یکی از علائم رایج است.
• درد و حساسیت: لثه ها ممکن است دردناک و حساس به لمس شوند.
• بوی بد دهان: بوی بد دهان از شایع ترین علایم این مشکل است.
• تحلیل لثه: در مراحل پیشرفته تر، لثه ها ممکن است شروع به تحلیل رفتن و جدا شدن از دندان ها کنند.

درمان ژنژویت چیست؟

+ بهبود بهداشت دهان و دندان

بهبود بهداشت دهان و دندان اولین و مهم ترین گام در درمان ورم لثه است.  بهبود بهداشت به معنای مسواک زدن منظم دندان ها با مسواک نرم و استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید است. مسواک زدن باید حداقل دو بار در روز انجام شود، به ویژه بعد از وعده های غذایی و قبل از خواب. همچنین، استفاده از تکنیک های صحیح مسواک زدن، شامل حرکات ملایم و دورانی، به جلوگیری از آسیب به لثه ها و دندان ها کمک می کند.

علاوه بر مسواک زدن، استفاده از نخ دندان نیز به طور روزانه توصیه می شود. نخ دندان به تمیز کردن فضاهای بین دندانی که مسواک نمی تواند به آنها دسترسی پیدا کند، کمک می کند. با حذف پلاک و بقایای غذا از این فضاها، خطر تجمع باکتری ها و التهاب لثه کاهش می یابد. همچنین، استفاده از ابزارهای کمکی مانند خلال دندان یا مسواک بین دندانی می تواند به بهبود بهداشت دهان و دندان کمک کند.

استفاده از دهان شویه (برای خوابیدن سریع ورم لثه)

دهان شویه های ضدباکتری یکی از ابزارهای مفید در درمان ورم لثه هستند. این محصولات معمولاً حاوی مواد ضدباکتری و ضدالتهابی هستند که به کاهش تعداد باکتری ها و کنترل التهاب لثه ها کمک می کنند. استفاده از دهان شویه می تواند به کاهش بوی بد دهان و بهبود سلامت کلی دهان کمک کند.

برای به دست آوردن بهترین نتیجه، باید دهان شویه را طبق دستورالعمل تولیدکننده و به صورت منظم استفاده کنید. همچنین، دهان شویه ها نمی توانند جایگزین مسواک زدن و استفاده از نخ دندان شوند، بلکه باید به عنوان مکملی برای بهداشت دهان و دندان در نظر گرفته شوند. در انتخاب دهان شویه، مشاوره با دندانپزشک می تواند کمک کند تا محصول مناسب با نیازهای خاص دهان و دندان خود را پیدا کنید.

درمان های دندانپزشکی

مراجعه به دندانپزشک برای انجام جرمگیری دندان ها و بررسی وضعیت لثه ها بسیار ضروری است. دندانپزشک می تواند با استفاده از ابزارهای تخصصی، پلاک و جرم دندان را که ممکن است به دلیل مسواک زدن نادرست به وجود آمده باشد، حذف کند. این تمیزکاری حرفه ای به کاهش التهاب و بهبود سلامت لثه ها کمک می کند.

در خلال معاینه، دندانپزشک قادر خواهد بود به مشکلات بالقوه دیگر، مانند پریودنتیت (التهاب شدیدتر لثه ها) و مشکلات دندانی دیگر، پی ببرد و درمان های مناسب را تجویز کند. مشاوره منظم با دندانپزشک نه تنها به درمان ورم لثه کمک می کند، بلکه به پیشگیری از مشکلات دندانی و لثه ای آینده نیز کمک می نماید.

تغییرات در سبک زندگی

تغییرات در سبک زندگی، از جمله ترک سیگار و کاهش مصرف الکل، می تواند تاثیر قابل توجهی بر سلامت لثه ها و درمان ورم لثه داشته باشد. سیگار کشیدن به دلیل تضعیف سیستم ایمنی و کاهش جریان خون به لثه ها، فرآیند درمان لثه ها را به تأخیر می اندازد و ریسک بروز بیماری های لثه را افزایش می دهد.

درمان های دارویی

در مواردی که ورم لثه شدیدتر است و به درمان های غیر دارویی پاسخ نمی دهد، دندانپزشک ممکن است داروهای ضدالتهاب یا آنتی بیوتیک ها تجویز کند. داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن می توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند و روند بهبودی را تسریع نمایند.

آنتی بیوتیک ها، در صورتی که عفونت باکتریایی وجود داشته باشد، به درمان عفونت کمک می کنند و از گسترش آن به سایر نواحی جلوگیری می کنند. دندانپزشک معمولاً با توجه به وضعیت خاص بیمار و شدت عفونت، نوع و دوز داروها را تجویز خواهد کرد.

چطور از تورم لثه جلوگیری کنیم؟

مسواک زدن منظم

مسواک زدن منظم دندان ها یکی از اصول اساسی در پیشگیری از ورم لثه است. مسواک زدن باید حداقل دو بار در روز انجام شود و شامل استفاده از مسواک با برس نرم و خمیردندان حاوی فلوراید باشد. این اقدام کمک می کند تا پلاک و مواد غذایی از روی دندان ها و لثه ها برداشته شوند و خطر بروز التهاب و عفونت کاهش یابد.

توجه به تکنیک صحیح مسواک زدن نیز بسیار مهم است. مسواک باید به صورت ملایم و با حرکات دورانی استفاده شود تا به لثه ها آسیبی نرسد. همچنین، تغییر مسواک هر سه تا چهار ماه یک بار و انتخاب مسواک مناسب می تواند به بهبود بهداشت دهان و دندان کمک کند.

استفاده از نخ دندان

استفاده از نخ دندان یکی از مهم ترین روش ها برای پیشگیری از ورم لثه و بیماری های دندانی است. نخ دندان به پاک سازی فضاهای بین دندانی کمک می کند که مسواک نمی تواند به آنها دسترسی پیدا کند. این عمل به کاهش تجمع پلاک و بقایای غذا کمک می کند و به جلوگیری از بروز التهاب، ورم لثه و مشکلات دیگر کمک می نماید.

استفاده منظم از نخ دندان، به ویژه در نواحی ای که دندان ها نامرتب و به هم نزدیک تر هستند، می تواند به حفظ سلامت لثه ها و دندان ها کمک کند. علاوه بر این، می توان از ابزارهای کمکی مانند مسواک های بین دندانی استفاده کرد تا پاکسازی بین دندانی بهتر انجام شود.

داشتن تغذیه سالم

تغذیه سالم نقش بسیار مهمی در پیشگیری از ورم لثه دارد. مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین ها و مواد معدنی، به ویژه ویتامین C، به تقویت سیستم ایمنی و سلامت لثه ها کمک می کند. میوه ها و سبزیجات تازه، غلات کامل و پروتئین های کم چرب باید بخش اصلی رژیم غذایی باشند.

همچنین، اجتناب از مصرف غذاهای شیرین و چرب می تواند به کاهش خطر بروز مشکلات دندانی و لثه ای کمک کند. غذاهای شیرین به رشد باکتری ها کمک کرده و ممکن است به تجمع پلاک منجر شوند، در حالی که غذاهای چرب می توانند التهاب لثه ها را تشدید کنند.

انجام معاینات منظم دندانپزشکی

معاینات منظم دندانپزشکی به پیشگیری از ورم لثه و سایر مشکلات دندانی کمک می کند. دندانپزشک می تواند به طور منظم وضعیت دندان ها و لثه ها را بررسی کرده و از بروز مشکلات جدی تر جلوگیری کند. این معاینات شامل جرمگیری دندان ها و مشاوره در مورد تکنیک های صحیح بهداشت دهان و دندان است.

در صورتی که مشکلاتی مانند تجمع پلاک و جرم دندان ها شناسایی شوند، دندانپزشک می تواند اقدامات لازم برای رفع آنها را انجام دهد و راهکارهایی برای بهبود بهداشت دهان و دندان ارائه کند. معاینات منظم همچنین به شناسایی مشکلات اولیه و پیشگیری از پیشرفت آنها کمک می کند.