5 دلیل اصلی فاصله بین دندان ها چیست؟ (+ روش های درمان)

فاصله بین دندان ها که به آن دیاستما (Diastema) نیز گفته می شود، یکی از ناهنجاری های دندانی است که در آن بین دندان ها، به ویژه دندان های جلویی، فاصله قابل توجهی وجود دارد. این مشکل می تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود و در برخی موارد، نیاز به درمان دارد. در این مقاله، به طور جامع به بررسی علل ایجاد دیاستما، عوارض احتمالی و روش های درمان این ناهنجاری می پردازیم.

فاصله بین دندان ها چیست؟

فاصله بین دندان ها به وجود شکاف یا فضای خالی میان دو یا چند دندان گفته می شود. این فاصله می تواند در هر قسمت از دهان ایجاد شود، اما معمولاً میان دندان های جلویی فک بالا بیشتر دیده می شود. در برخی موارد، این فاصله جزئی و بدون مشکل است، اما در موارد دیگر، ممکن است بر زیبایی لبخند و عملکرد دندان ها تأثیر منفی بگذارد.

علل ایجاد دیاستما چیست؟

فاصله بین دندان ها می تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. در ادامه، برخی از شایع ترین علل این ناهنجاری را بررسی می کنیم.

عوامل ژنتیکی

یکی از اصلی ترین دلایل ایجاد فاصله بین دندان ها، عوامل ژنتیکی است. اگر اندازه فک بزرگ تر از اندازه دندان ها باشد، ممکن است دیاستم ایجاد شود. این شرایط معمولاً ارثی است و در برخی خانواده ها بیشتر دیده می شود.

رشد نامناسب دندان ها

رشد نامناسب دندان ها نیز می تواند باعث ایجاد فاصله بین آن ها شود. برای مثال، اگر دندان ها کوچک تر از حد طبیعی باشند یا به درستی رشد نکنند، ممکن است بین آن ها فاصله ایجاد شود. همچنین، از دست دادن زودهنگام دندان های شیری می تواند بر رشد دندان های دائمی تأثیر بگذارد و باعث ایجاد دیاستما شود.

عادات بد دهانی

برخی از عادات بد دهانی نیز می توانند باعث ایجاد فاصله بین دندان ها شوند. برای مثال، مکیدن انگشت، فشار دادن زبان به دندان ها یا استفاده طولانی مدت از پستانک می توانند بر موقعیت دندان ها تأثیر بگذارند و باعث ایجاد دیاستم شوند.

بیماری های لثه

بیماری های لثه نیز می توانند باعث ایجاد دیاستما شوند. در این شرایط، التهاب و عفونت لثه ها می تواند به بافت های حمایت کننده دندان ها آسیب برساند و باعث حرکت دندان ها و ایجاد فاصله بین آن ها شود.

اندازه لب ها و بند لب (فرنوم)

در برخی موارد، اندازه لب ها یا بند لب (فرنوم) می تواند باعث ایجاد فاصله بین دندان ها شود. اگر بند لب که لب بالا را به لثه متصل می کند، بیش از حد بزرگ باشد، می تواند بین دندان های جلویی فاصله ایجاد کند.

عوارض فاصله بین دندان ها چیست؟

دیاستما اگرچه در برخی موارد تنها یک مسئله زیبایی است، اما می تواند عوارضی نیز به همراه داشته باشد. در ادامه، برخی از عوارض احتمالی این ناهنجاری را بررسی می کنیم.

مشکلات زیبایی

فاصله بین دندان های جلویی می تواند بر زیبایی لبخند تأثیر منفی بگذارد و باعث کاهش اعتماد به نفس فرد شود. بسیاری از افراد به دلیل این مشکل، از لبخند زدن خودداری می کنند.

مشکلات گفتاری

در برخی موارد، دیاستما می تواند بر صحبت کردن تأثیر بگذارد. برای مثال، ممکن است فرد در تلفظ برخی حروف مانند “س” یا “ز” دچار مشکل شود.

تجمع مواد غذایی

دیاستما می تواند باعث تجمع مواد غذایی و باکتری ها شود. این موضوع خطر پوسیدگی دندان و بیماری های لثه را افزایش می دهد.

مشکلات جویدن

در موارد شدید، دیاستما می تواند بر عملکرد جویدن تأثیر بگذارد و باعث ایجاد مشکلاتی در هضم غذا شود.

روش های درمان فاصله بین دندان ها چیست؟

خوشبختانه، دیاستما قابل درمان است و روش های مختلفی برای اصلاح این ناهنجاری وجود دارد. در ادامه، برخی از رایج ترین روش های درمان دیاستم را بررسی می کنیم.

۱. ارتودنسی: درمان اصولی و دائمی فاصله بین دندان ها

ارتودنسی یکی از روش های اساسی و موثر برای بستن دیاستما است. در این روش، از دستگاه های ارتودنسی مانند براکت ها، سیم ها یا الاینرهای شفاف استفاده می شود تا دندان ها به تدریج حرکت کرده و در موقعیت درست خود قرار بگیرند.

این درمان معمولاً برای افرادی که فاصله دندانی آن ها ناشی از ناهنجاری های فکی یا موقعیت نامناسب دندان ها است، مناسب تر می باشد. مدت زمان ارتودنسی به شدت مشکل و نوع دستگاه مورد استفاده بستگی دارد، اما معمولاً بین ۶ ماه تا ۲ سال طول می کشد.

ارتودنسی مزایای زیادی دارد

یکی از مزایای ارتودنسی این است که علاوه بر بستن فاصله بین دندان ها، مشکلات دیگری مانند نامرتبی، کج بودن یا جلو بودن دندان ها را نیز اصلاح می کند. اگرچه روش سنتی ارتودنسی با براکت های فلزی همراه است، اما امروزه گزینه های زیباتری مانند براکت های سرامیکی و الاینرهای شفاف نیز در دسترس هستند. الاینرهای شفاف مانند اینویزیلاین گزینه ای ایده آل برای بزرگسالانی است که به دنبال درمانی نامرئی و راحت هستند.

۲. ونیرهای دندانی: اصلاح سریع فاصله های جزئی

ونیرهای دندانی یکی از محبوب ترین روش های زیبایی برای بستن فاصله های کوچک بین دندان ها هستند. این پوسته های نازک از جنس سرامیک یا کامپوزیت ساخته شده و روی سطح جلویی دندان ها قرار می گیرند تا شکل و اندازه ی آن ها را اصلاح کنند.

ونیرها به خصوص برای افرادی که علاوه بر فاصله دندانی، مشکلاتی مانند لکه های دندانی یا شکستگی های جزئی دارند، انتخاب مناسبی است. این روش غیرتهاجمی بوده و در مدت زمان کوتاهی قابل انجام است، به همین دلیل بسیاری از بیماران برای دستیابی به یک لبخند ایده آل، این گزینه را انتخاب می کنند.

ونیرهای نیاز به تراش دندان دارند

بااین حال، ونیرها به دلیل تراشیدن بخشی از مینای دندان، یک روش برگشت ناپذیر محسوب می شوند. اگرچه سرامیک های باکیفیت مورد استفاده در این روش بسیار مقاوم هستند، اما احتمال شکستن یا لب پریدگی آن ها وجود دارد، مخصوصاً در افرادی که عادت به دندان قروچه دارند. بنابراین، انتخاب ونیر به عنوان راهکار درمانی نیازمند بررسی دقیق وضعیت دندان ها و عادات فردی بیمار توسط دندانپزشک است.

۳. باندینگ دندانی: راهکاری سریع و اقتصادی

باندینگ دندانی یکی از سریع ترین و مقرون به صرفه ترین روش های بستن فاصله بین دندان ها است. در این روش، از ماده ای به نام کامپوزیت رزین که رنگی مشابه دندان های طبیعی دارد، برای پر کردن فضای خالی بین دندان ها استفاده می شود

کامپوزیت به سطح دندان اضافه شده و پس از شکل دهی، با نور مخصوص سخت می شود. این روش تنها در یک جلسه انجام می شود و نیازی به تغییر ساختار اصلی دندان ندارد، به همین دلیل یک گزینه ی غیرتهاجمی و محبوب محسوب می شود.

باندینگ معایبی نیز دارد

اگرچه باندینگ دندانی نتایج فوری و قابل قبولی ارائه می دهد، اما دوام آن در مقایسه با ونیرهای سرامیکی یا ارتودنسی کمتر است. مواد کامپوزیتی نسبت به تغییر رنگ حساس تر بوده و ممکن است در طول زمان نیاز به ترمیم داشته باشند. به همین دلیل، افرادی که از این روش استفاده می کنند، باید از مصرف بیش از حد قهوه، چای و مواد رنگی پرهیز کنند تا زیبایی دندان هایشان برای مدت طولانی تری حفظ شود.

۴. جراحی فرنکتومی: درمان فاصله ناشی از بند لب بزرگ

گاهی اوقات فاصله بین دندان های جلویی به دلیل وجود یک بافت اضافه به نام فرنوم در ناحیه لثه بالایی ایجاد می شود. فرنوم یک بافت عضلانی است که قسمت داخلی لب بالا را به لثه متصل می کند. در برخی افراد، فرنوم بیش از حد بزرگ بوده و مانع از بسته شدن فاصله بین دندان ها می شود.

در چنین شرایطی، جراحی فرنکتومی انجام می شود که طی آن، این بافت اضافه با استفاده از لیزر یا تیغ جراحی حذف می شود تا دندان ها بتوانند به طور طبیعی به هم نزدیک شوند.

فرنکتومی باید درمان مکملی هم داشته باشد

فرنکتومی معمولاً به تنهایی برای بستن فاصله بین دندان ها کافی نیست و در بسیاری از موارد همراه با ارتودنسی انجام می شود. این جراحی یک روش ساده و کم تهاجمی است که تحت بی حسی موضعی انجام شده و دوران نقاهت کوتاهی دارد. بااین حال، تشخیص نیاز به این جراحی باید توسط دندانپزشک متخصص انجام شود تا از درمان صحیح و نتیجه مطلوب اطمینان حاصل گردد.

۵. پروتزهای دندانی: جایگزینی دندان های از دست رفته

در برخی از افراد، فاصله بین دندان ها ناشی از از فقدان دندان دائمی است. زمانی که یک دندان کشیده می شود و جایگزین مناسبی برای آن قرار نمی گیرد، دندان های مجاور به آرامی به سمت فضای خالی حرکت می کنند که ممکن است باعث ایجاد فواصل ناهمگون در قوس دندانی شود. در این موارد، استفاده از پروتزهای دندانی مانند ایمپلنت یا بریج می تواند به پر کردن فضای خالی و جلوگیری از حرکت دندان های دیگر کمک کند.

بهترین پروتز جاگزین دندان چیست؟

ایمپلنت دندانی بهترین و ماندگارترین روش برای جایگزینی دندان ازدست رفته است. این روش شامل کاشت یک پایه ی فلزی در استخوان فک و قرار دادن تاج مصنوعی روی آن است.ایمپلنت ها عملکردی مشابه دندان های طبیعی دارند و به حفظ سلامت استخوان فک نیز کمک می کنند. در مقابل، بریج دندانی یک روش سریع تر و اقتصادی تر است که دندان جایگزین را با کمک دو دندان مجاور در محل نگه می دارد. انتخاب بین این دو روش به شرایط دهان و دندان بیمار و نظر متخصص بستگی دارد.

نکات و توصیه های پایانی

فاصله بین دندان ها یک ناهنجاری نسبتا رایج است که می تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. اگرچه در برخی موارد تنها یک مسئله زیبایی است، اما می تواند عوارضی مانند مشکلات گفتاری، تجمع مواد غذایی و مشکلات جویدن نیز به همراه داشته باشد. خوشبختانه، روش های مختلفی برای درمان این مشکل وجود دارد، از جمله ارتودنسی، ونیرهای دندانی، باندینگ و جراحی.

اگر شما نیز به دیاستما مبتلا هستید، بهتر است با یک متخصص ارتودنسی مشورت کنید تا بهترین روش درمانی برای شما انتخاب شود. درمان به موقع نه تنها لبخندی زیبا به شما هدیه می دهد، بلکه از بروز مشکلات جدی تر در آینده جلوگیری می کند. برای شروع درمان، همین امروز با یک متخصص ارتودنسی تماس بگیرید.