هرچیزی که باید درباره فک بالا و فک پایین بدانید (در انسان)

استخوان های فک بالا پایین که به ترتیب به عنوان ماگزیلا (Maxilla) و مندیبل (mandibula) نیز شناخته می شوند، نقش مهمی در زندگی روزمره ما دارند. این ساختارهای استخوانی از اجزای چهره یا صورت ما پشتیبانی می‌کنند، دندان‌های ما را نگه می‌دارند و عملکردهای ضروری مانند جویدن، صحبت کردن و بلع را ممکن می‌سازند. بدون آنها، چهره ما فاقد ساختار خواهد بود و فعالیت های اساسی ما به شدت دچار اختلال می شوند. در این مقاله هرچیزی که باید درباره فک پایین و فک بالا بدانید را توضیح داده ایم.

آشنایی با آناتومی استخوان فک بالا

استخوان فک بالایی که به استخوان ماگزیلا یا ماگزیلاری نیز مشهور است، استخوانی نعلی شکل است که چارچوب قسمت بالایی صورت را تشکیل می دهد. این استخوان خودش از دو تکه استخوان شبیه به‌هم تشکیل شده که در وسط به هم چسبیده اند و قوس دندانی بالایی را تشکیل می دهند. این قوس فکی دندان های بالایی را در جای خود نگه می دارد و بخشی جدایی ناپذیر از ساختار کلی صورت ما است.

وظایف استخوان فک بالا چیست؟

1. حمایت از دندان و تسهیل جویدن

یکی از وظایف اصلی استخوان فک بالا حمایت از دندان های ما است. ریشه‌های دندان‌های بالایی در فک بالا تعبیه شده اند و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا در برابر نیروهای وارده در حین جویدن مقاومت کنند. علاوه بر این، استخوان ماگزیلا سینوس‌های صورت را در خود جای می‌دهد که حفره‌های پر از هوا هستند و به کاهش وزن جمجمه کمک می‌کنند.

2. ساختاردهی به صورت

استخوان فک بالا به طور قابل توجهی به ساختار کلی و زیبایی شناسی صورت ما کمک می کند. این استخوان به طور کلی زیرسازی بینی، گونه ها و حدقه های چشم را تشکیل می دهد و به صورت ما شکل و کانتور منحصر به فردی می بخشد.

آشنایی با استخوان فک پایین

استخوان فک پایین که با نام استخوان مندیبل یا مندیبولاری یا چانه نیز شناخته می شود مشابه با استخوان فک بالا به شکل U یا نعلی است و بزرگترین و قوی ترین استخوان صورت است. این استخوان نقش مهمی در عملکردهای مختلف ضروری از جمله گفتار، غذا خوردن و حالت چهره ایفا می کند.

عملکردهای استخوان فک پایین

1. فعال کردن گفتار و ارتباط

استخوان چانه برای تولید گفتار بسیار مهم است. این استخوان در واقع دندان‌های زیرین را در خود جای می‌دهد و از زبان، لب‌ها و گونه‌ها پشتیبانی می‌کند و به ما امکان می‌دهد صداها را به طور مؤثر بیان کنیم و کلمات را شکل دهیم. بدون تحرک استخوان فک پایین، توانایی ما برای برقراری ارتباط به شدت مختل می شود.

2. کمک به خوردن و بلعیدن

در طی فرآیند غذا خوردن، استخوان فک پایین هماهنگ با استخوان ماگزیلا حرکت می کند و جویدن و آسیاب کردن غذا را تسهیل می کند. این حرکت برای شکستن غذا به ذرات کوچکتر ضروری است و باعث می شود بلع و هضم آن آسان تر شود.

مشکلات رایج با استخوان فک

علیرغم قدرت و انعطاف پذیری، استخوان های ماگزیلا و مندیبل می توانند با مسائل مختلفی مواجه شوند که ممکن است بر سلامت دهان و دندان و رفاه کلی ما تأثیر بگذارد. بیایید برخی از مشکلات رایج مرتبط با این استخوان های فک را بررسی کنیم.

1. اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)

اختلال مفصل گیجگاهی فکی که معمولاً به عنوان TMJ شناخته می شود، مفاصلی که استخوان ماندیبول را به جمجمه متصل می کنند، تحت تاثیر قرار می دهد. این وضعیت می‌تواند باعث درد، سفتی و مشکل در حرکت فک شود و انجام فعالیت‌های روزمره مانند خوردن و صحبت کردن را دشوار کند.

2. شکستگی استخوان های ماگزیلا یا ماندیبول

شکستگی استخوان فک بالا یا پایین ممکن است به دلیل ضربه‌های ناشی از تصادفات، آسیب‌های ورزشی یا سایر ضربه‌ها به صورت رخ دهد. این شکستگی ها ممکن است منجر به ناهماهنگی، درد، مشکل در جویدن و تغییر در ظاهر صورت شود. مراقبت های پزشکی مناسب برای درمان و بهبود شکستگی های استخوان مندیبل و ماگزیلا بسیار مهم است.

3. ناهماهنگی و مال اکلوژن

ناهماهنگی استخوان‌های فک بالا و پایین که به نام مال اکلوژن شناخته می‌شود، می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند اوربایت یا آندربایت شود که در آن دندان‌های بالا و مندیبل به درستی همراستا نیستند. این مساله می تواند مشکلاتی در جویدن، گفتار و تقارن صورت ایجاد کند. درمان های ارتودنسی مانند بریس ها یا الاینرهای ارتودنسی نامرئی اغلب برای اصلاح مال اکلوژن و بهبود هم ترازی فک استفاده می شود.

درمان مشکلات استخوان فک

وقتی صحبت از رسیدگی به مشکلات استخوان های فک پایین و بالا می شود، بسته به شرایط خاص و شدت آن ها، گزینه های درمانی مختلفی در دسترس است. بیایید برخی از رویکردهای رایج برای درمان مشکلات استخوان فک را بررسی کنیم:

1. داروهادرمانی و سایر درمان های مشابه

برای شرایطی مانند TMJ، رویکردهای غیرجراحی اغلب اولین خط درمان هستند. این رویکرد ممکن است شامل تجویز داروهای ضد درد، شل‌کننده‌های عضلانی، فیزیوتراپی و استفاده از آتل‌های دهانی یا محافظ‌های دهان برای کاهش علائم و تقویت آرامش عضلات فک باشد.

2. روش های دندانپزشکی و ارتودنسی

در موارد ناهماهنگی یا مال اکلوژن، روش های دندانپزشکی و درمان های ارتودنسی می تواند بسیار موثر باشد. بریس ها، الاینرها یا سایر وسایل ارتودنسی برای تغییر تدریجی موقعیت دندان ها و فک ها، بهبود هم ترازی و بایت استفاده می شوند.

3. مداخلات جراحی

در موارد شدیدتر، مداخلات جراحی ممکن است ضروری باشد. جراحی فک تواند شامل روش هایی مانند ترمیم مجدد فک، پیوند استخوان فک، یا کشیدن دندان های نهفته و نیمه نهفته باشد. هدف این مداخلات اصلاح مسائل ساختاری و بازگرداندن عملکرد مناسب استخوان‌های فک است.

چطور به حفظ استخوان های فک کمک کنیم؟

درست مانند هر قسمت دیگری از بدن ما، مراقبت از استخوان های فک بالا و پایین برای حفظ سلامت دهان و دندان ضروری است. چند نکته برای کمک به حفظ سلامت استخوان های فک عبارتند از:

1. رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان

مسواک زدن دو بار در روز، نخ دندان کشیدن منظم و استفاده از دهانشویه می تواند به جلوگیری از مشکلات دندانی که ممکن است بر استخوان فک تأثیر بگذارد کمک کند. بهداشت دهان و دندان خطر ابتلا به بیماری لثه و پوسیدگی دندان را کاهش می هد بنابراین تحلیل استخوان فک بالا و پایین رخ نخواهد داد.

2. انجام معاینات منظم دندانپزشکی

مراجعه منظم به دندانپزشک برای تشخیص زودهنگام و پیشگیری از مشکلات استخوان فک پایین و بالا بسیار مهم است. دندانپزشک شما می تواند هر گونه نشانه ای از مشکلات استخوان های صورت را شناسایی کند، درمان های لازم را ارائه دهد و راهنمایی هایی برای حفظ سلامت دهان ارائه دهد.

3. داشتن تغذیه مناسب و انتخاب سبک زندگی

یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی مانند کلسیم و ویتامین D باعث تقویت استخوان‌های قوی و سالم از جمله استخوان‌های فک می‌شود. علاوه بر این، اجتناب از وارد آمدن استرس بیش از حد روی مندیبل و ماگزیلا، مانند جویدن اجسام سخت یا دندان قروچه، می تواند به جلوگیری از آسیب استخوان کمک کند.